Menu


Hava Durumu



Ana Sayfa > Erzurum > DADAŞ HANIMLAR

  DADAŞ HANIMLAR

    Tarihi kayıtlarda, Erzurum'un Arap öncesi kuruluşunu ve önemli kentler arasına girişini, yüksek rütbeli bir devlet adamının kızı olan Kali isimli bir kadına borçlu olduğu bilgisine yer verilirken, yine 1191 yılında Erzurum'daki Saltukoğulları Beyliği'nin de Mama Hatun isimli bir kadın tarafından yönetildiğine işaret ediliyor.

    Erzurum'daki Çifte Minareli Medrese'nin saraya yakınlığı ile tanınan Hüdavent Hatun tarafından yaptırıldığı hususu, vakıf arşivlerinde de kayıtlıyken, Yakutiye Medresesi'nin giriş kapısının üzerindeki kitabe'de ise Bolugan Hatun'dan söz ediliyor.

    Mevlevilik akımına saygı duyan İlhanlı dönemi hanımlarının da Erzurum'da sosyal ve siyasal hayatta yer edindikleri öğrenilirken, Erzurum'daki

    Osmanlı Saltanat'ı süresince de bayanlara önemli toplumsal görevlerin yüklendiği belirtildi.

 BEY'DEN SONRA

EN RÜTBELİLER HATUNLARDI

    Osmanlı döneminde, Lalapaşa Camii karşısındaki Beylerbeyi Sarayı'nda, Bey'den sonra gelen en rütbeli kişilerin Hatun sıfatlı bayanlardan oluştuğu bilgisi, bu döneme ait tarihi kayıtları süslerken, kabri Murat Paşa Camii haziresinde bulunan Ane Hatun'un da halkın Morgov Kışlası diye adlandırdığı Gürcü asıllı bir beyin kızı olduğu ifade edildi.

    Erzurum Kalesi Gönüllü Ağasının eşi Raziye Hanım'ın, 1614 yılında kendi adına bir vakıf kurduğu ve ihtiyaç sahiplerine kapılarını açtığı, tarihi geçmişle ilgili olarak ulaşılan bilgiler arasında yer bulurken, Şeyh-ül İslam Vani Efendi'nin eşi İsmet Hanım'ın da İslami bilgiler açısından donanımlı bir kadın olduğu ve çok sayıda oğul yetiştirdiğinin bilindiği belirtildi.

    Nene Hatun ve Kara Fatma (Seher) gibi isimler ile simgeleşen çok sayıda Dadaş Kızı, harp tarihinin şerefli sayfalarında kayıt altına alınırken, halk arasında Hanım olarak adlandırılan bir diğer Dadaş kızının ise elindeki malı ve mülkünü halkın hizmetine sunduğu dile getirildi.

 BEYAZ SARAY'A BİLE KAFA TUTAN

DADAŞ KIZI FAİKA HANIM

    Erzurum'daki Hanım Hamamı'nı inşa ettiren ve kendi mahallesine su sağlayan Dadaş Hanım'ın yanında, Erzurum Belediye Reisi Doktor Şerif Efendi'nin kızı, "Paşa" lakaplı Fadime Hanım'ın ise başta dernekçilik olmak üzere, sosyal yönleriyle ağır basan bir diğer Dadaş Kızı olduğu bildirildi. 

    Erzurum Merkez Kız Mektebi Müdiresi Faika Hakkı Hanım, yöreyi Ermeni yapma gayretleri karşısında, İstanbul Hükümeti başta olmak üzere, Beyaz Saray'a bile kafa tutan Dadaş Kızı olarak tarihe geçerken, Erzurum'da Müdafaa-ı Hukuk Cemiyeti'nin temellerini atan, Dursunoğlu Cevad Bey'in kızı Nafia Hanım, Erzurum'un ileri gelenlerinden Mehmet Cazım Duru'nun annesi Firuze Hanım, Gözübüyük'lerden Ziyaeddin Bey'in annesi Hatice Hanım, Kâzım Karabekir Paşa'nın Erzurum'u kurtarışında adı sıkça geçen Besime Hanım, Yazıcızadeler'den Punpul Hanım, Kazan asmazlar'dan Şaziye Hanım ve Şeyh Eşref in kızı Cemile Hanım gibi isimlerin, Erzurum'un sosyal, siyasal ve kültür hayatında yerleri bulunan, Dadaş hatunlardan olduğu kaydedildi.

    Belediye meclis, kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesinden sonra, Erzurum'da kadın öncülüğünün giderek arttığına dikkat çeken tarihi arşivler, 1930'dan itibaren belediye meclis üyeliklerine kadınlarında seçildiğini ortaya koydu.

     Erzurumlu Albay Salih'in eşi Hayriye Hanım, Fotoğrafçı Sadi'nin eşi Mükerrem Hanım, Yüzbaşı İrfan'ın eşi Pakize Hanım, Haşim Bey in eşi Faika Hanım ve Maksutbeyzade Adil'in eşi Sadiye Hanım, Erzurum'da belediye meclis üyeliği yapan ilk kadınlar olarak tarihe geçerken, 1932 yılında yapılan belediye seçimlerinde de meclis üyeliklerinin önemli bir bölümü bayanlar tarafından paylaşıldı.

     Mükerrem Hanım, Muammer Hanım, Diş Doktoru Nuri Mehmet Bey'in eşi Münevver Hanım, İlk Tedrisat Müfettişi Bahri'nin eşi Nebihe Hanım ve yine müfettiş Nureddin'in eşi Behice Hanım'ın Erzurum'un önde gelen bayan kanaat önderleri arasında olduğuna vurgu yapılırken, Fatih Merkez Rüştiye Mektebi'nin Müdireliğini yapan Nuriye Hanım'ında adı Erzurum'la özdeşleşmiş, Dadaş kızlarından olduğu kaydedildi.

 


Erzurum Kalkınma Vakfı (ER-VAK)
Adres : Cumhuriyet Caddesi Kızılay İş Merkezi Kat 3 / 2 YAKUTİYE ERZURUM Telefon : (0442) 233 38 20
Tasarım : www.e-erzurum.net