Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Milli Mücadele’nin adımlarını attığı günlerde Erzurum’da ayak bastığı ilk ev olan tarihi konak kaderine terk edilmiş durumda. Birçok ilkin yaşandığı konak, Milli Mücadele’nin 100. yılında restore edilmeyi bekliyor.

Yaklaşık 200 yıllık bir tarihe sahip olan konak özellikle Türkiye Cumhuriyeti adına oldukça mühim. Erdal Güzel o dönemde konakta yaşananları şu sözlerle anlattı; “Mustafa Kemal 3 Temmuz’da Erzurum’a geldi ve 52 gün kaldı. Bu kalmış olduğu süre içerisinde ilk bir haftayı bu konakta geçirdi. 3 Temmuzda Erzurum’a ayak basan Mustafa Kemal Atatürk bir hafta süreyle misafir edildi. Bu konakta Mustafa Kemal’in ilkleri oldu. 3. Ordu Müfettişliğinden ve askerlik görevinden bu konakta istifa dilekçesini verdi. Üniformasını çıkarıp sivil hayata ilk defa bu konakta döndü. 8 Temmuzda istifa dilekçesini verdiği zaman, bu konaktaydı. Bu konağın ikinci önemli hatırası ise şu; Mustafa Kemal istifa ettikten sonra İstanbul Hükümeti ve payitahtla arasında bir gerginlik yaşandı. Kendisinin tutuklanmasına dair bir tebligat yayınlandı. Bu gergin süre içerisinde her an tutuklanabilirim endişesi taşıyordu.

Pencerelerden birisinden dışarı doğru baktığı zaman aşağıda bir hareketlenme gördü. Yanında da Mazhar Müfit Kansu vardı. Ona dönerek dedi ki; ‘Çocuk, bu iş herhalde buraya kadarmış’. Bütün ümitlerinin, hayallerinin bitmiş olduğu hissine kapıldı. Aşağıda gerçekten Kazım Karabekir Paşa ve beraberindeki askeri birlik bekliyordu. Mustafa Kemal bu pozisyonu gördüğü zaman bu işi hayra yormadı. Aslında tarih burada tekerrür etti. Kazım Karabekir Paşa, Mustafa Kemal’i gördüğü zaman ‘Paşam, ben ve kolordum emrinizdeyim’ diyerek onu sahiplendi. Tarihin bir dönüm noktası burada yaşandı.”

Yıkılmak üzere olan konağın etrafı dükkânlarla çevrilmiş durumda. Dr. Tayyip Cinisli’ye ait olan konak, önce Erverdiler’e geçmiş. Sonra ise başka bir vatandaş mülkiyetini almış. Tescilli olan binaya, hiçbir şekilde müdahale edilemediğini belirten Güzel, “Bu tarihi konak Türk tarihi ve özellikle Cumhuriyet için çok önemli. Büyükşehir’in katkılarıyla bir Kültür Yolu Projesi hayata geçmiş vaziyette. 2019 yılı içerisindeyiz. Mustafa Kemal’in Milli Mücadele’yi başlatmak için Samsun’a ayak basmasının ve Erzurum Kongresi’nin yapılmasının üzerinden 100 yıl geçti. Bu konağın restore edilip Kültür Yolu Projesi kapsamı içerisinde 23 Temmuza yetiştirilmesini yetkililerden talep ediyoruz. Tarihe tanıklık eden bu konak Kültür Yolu Projesi içerisinde çok şık bir farkındalık meydana getirir ve anlam ifade eder. Bu bina müzeye dönüştürülebilir. Gelecek nesillere aktarılabilir” diye konuştu.Seçimlerin gölgesinde kalmasın

Milli Mücadele’nin 100. yıldönümü vesilesiyle özellikle bazı noktalarda bir yıl boyunca kutlamalar yapılacak.  Güzergahlardan bir tanesi de Erzurum. Konağın, yerel seçimlerin gölgesinde kalmadan, bir an önce kazandırılması vurgusunu yapan Güzel, “100. yıl önemli bir dönüm noktasıdır. Cumhurbaşkanımızın yayınlamış olduğu genelgede bir yıl boyunca değişik etkinliklerle kutlanması belirtildi. Güzergahlardan biri de burası. 31 Mart seçimlerinin gölgesinde kalmasın. Fazla da bir zamanımız kalmadı. Diğer illerin bir faaliyet içerisinde olduğunu takip ediyoruz. 2018 yılı Erzurum’un kurtuluşunun 100. yılıydı. İstediğimiz anlamda bu kutlamayı yapamadık. Hiç değilse 23 Temmuzda anlamına uygun, farklı alanlarda bir kutlama yapalım. Bu konağın kazandırılması bile etkinliklere anlam katar diye düşünüyoruz. Vatandaş burada Selçuklu’yu Osmanlı’yı gezerken Cumhuriyet tarihini de görür. 100. Yılı da fırsat bilerek bir an evvel restore edilip müze haline getirilmesini istiyoruz. Hatırası olan bir mekân” ifadelerini kullandı. Manolya BULUT-PUSULA